O ensino de Artes na Educação Infantil como manifestação cultural do povo Ticuna

Abstract

Nha’ã puracü í ngú’gü’ arü gú’ rü nhe’guma natchigagú ti’deagügu ni’í na’ngo’ü na nhuaã’cü tcha’naüü’ nawa nhema ngú’ í Licenciaturawa rü Pedagogiawa rü nhumatchi nawa ya’ itchitutuwa i Naturezawa i Cultura “Nacü’magüwa” (INC) ya Universidayiwa i Federalwa ya Amazonawa (UFAM) ya Ngúepataüwa rü norü natchigagü na nhua’ã’cü na’ nge’maü’ í ngú’gü í maĩyú’gü’arü. Rü ngē’ma nü’ü tchaánga’ú nhema tcha’wetchaü í nhema ngú’gü í natchicünaã’gü í buü’güca’ ngú i’ī rü nhua’ã’cüta na nü’na tcha’ngaícamaü í nhēmaǖ na na’cümaãcü yai’í rü nhe’guma na’gú ti’deagügu í nhema natchigagü na nhemaãcü ya’i’ĩca’ na wüí’gu na’tchocu’üca’ í nhema napane’ēwa i maĩyú’gü’arü ngúepataüwa na nhuaã’cü na’ínagüǖ’ca í nhema cuǖ’ma í nacü’magü. Nha’ã ngú’gü na’we ta’ã ya ucuēruũ na’tana’nhaüüca’ nhema nha’ǖ: na’nhua’ã’cü nhema ngú’ í natchicünaã’gü’arü na nhemaãcü ya’ũtchigüǖ’ca i nhema na’cü’magü í maĩyú’gü í ticunagü’arü ngúepataüwa?”. Rü ngema’ca, nü’ü tchaánga’ú í cuǖ’ma tcha’naweeí tcha’weí’ca natchicünaã’gü ngú’gü rü nhumatchi í buü’güca’ í ngú’ na nhuaã’cüta nhaǖ’wa na we’güǖ’ca rü ya’ũtchigüǖ’ca í nacü’magü í ticunagü í maĩyú’gü arü ngú’gü í ngúepataüwa, nawa’tama ü’cü’ǖ í ē’ĩcu’ú: a) rü nhema nacü’magü i natchicünaã’gü tcha’ngugü’ǖ rü nügü’wa ní’ngaígüca na ngú’eruũ nama’ã puracüǖ’ca; b) nhuaã’cü nü’ǖ tchawa’tchaü i nacü’magü ticunagü aru i’ī na nhema natchica’wa na nhēmaǖ i ngúepataüwa; c) nü’ü tchi’waã’tchi na nhuaã’cü nhema ngú’ i natchicüna’ãgü’arü ya’ũtchigüǖ’ca na nü’gü na’wegü’ǖ’ca’ í maĩyú’gü. Rü nhe’ma naca’ tchada’u na nhuaã’cü tcha’ngeē’tchií i nhema natchigagü í nhe’maǖ rü na tama nhema na’nhemaãcu na’üüca i nhema. Rü nhuaã’cü i’na’ ngu’útchii na’tchana’wei’ca’ í ticunagü’arü natchicünaã’gü, na nhuaã’cü nhema’tama na’nhemaguü’ca’ i nhúma, na nhema ngú’ na’nhema’tama na’nhemaǖca’ nawa i nhema napane’ēwa na’nhemaǖca i buũgü’arü ngú’gü, i buũgü’arü ngú’gü, rü na nhemaǖ’gü nori’tama na’nhema’cü’ǖca’ i nhemaǖ’gü na’nhuã’cü nama’ã í’puracũǖ i nhema natchipetagü rü tchau’etaru’ũgü rü nhumatchi i wiyae’gü i norü conüwatama i’ī, rü nhumatchi norü tcho’petütchiga’gü, rü nana’buei’tama i buü’gü, na nhemaãcü wüi’tama nacü’ma tcha’ngegü’ǖ’ca’ maĩyú’gü.